आर्थिक वर्ष २०१७-१८ साठी जाहिर झालेले नवीन आयटीआर फॉर्म

आयकर खात्याच्या Central Board of Direct Taxes म्हणजेच CBDT ने दरवर्षीप्रमाणे यावर्षासाठी दाखल करावे  लागणारे नवीन इन्कम टॅक्स रिटर्नचे फॉर्म (ITR Forms) ५ एप्रिल २०१८ ला एका सुचनेद्वारे जाहिर केलेले आहेत. हे आयटीआर फॉर्म वित्तीय वर्ष २०१७-१८ (निर्धारण वर्ष २०१८-१९) साठी वैध असतील.  एकूण चार प्रकारचे आयटीआर फॉर्म सूचित करण्यात आलेले आहेत.

ही सूचना वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा.

ही सूचना डाऊनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा.

1.आयटीआर फॉर्म १ – (ITR 1)

कोणी भरावा?

• वेतन आणि इतर माध्यमातून उत्पन्न मिळवणाऱ्या व्यक्ती

• स्व-मालकीचे एक घर असलेल्या व्यक्ती

• एकूण उत्पन्न ५० लाखापर्यंत असणाऱ्या व्यक्ती 

आयटीआर १ मधील बदल-

1. गतवर्षातील आयटीआर १ मध्ये Part B Gross Total Income या भागात द्यावयाचे  उत्पन्नाचे विवरण हे 

   • ‘वेतन अथवा निवृत्तीवेतनातून मिळणारे उत्पन्न (Income from Salary or Pension)’,

   • ‘स्थावर मालमत्तेतून मिळणारे उत्पन्न (Income from One house property)’,

   • आणि ‘इतर स्त्रोत्रांतून मिळणारे उत्पन्न (Income from Other Sources)’

या तीन रकान्यात्त थोडक्यात प्रविष्ट करावयाचे होते. परंतु नवीन आयटीआर १ मध्ये या तीन रकान्यापैकी ‘वेतन अथवा निवृत्तीवेतनातून मिळणारे उत्पन्न (Income from Salary or Pension)’ आणि ‘स्थावर मालमत्तेतून मिळणारे उत्पन्न (Income from One house property)’  या पहिल्या दोन रकान्यांमध्ये अधिक उप-रकाने समाविष्ट करण्यात आलेले आहेत. या स्त्रोतातून प्राप्त होणाऱ्या उत्पन्नाची अधिक विस्तृत माहिती देणे आवश्यक आहे.

2. गतवर्षातील आयटीआर १ मधील Part E- Other Information अंतर्गत नोटबंदीच्या काळात जमा केलेल्या रोख रकमेचा तपशील देणे बंधनकारक होते. नवीन आयटीआर १ मध्ये हा रकाना वगळण्यात आलेला आहे.

3. जुना आयटीआर १ फॉर्म हा निवासी, अनिवासी आणि आर.एन.ओ.आर. (RNOR) सर्वांना लागू होता. वित्तीय वर्ष २०१७-१८ मधील आयटीआर १ फॉर्म हा फक्त निवासी भारतीय व्यक्तीला लागू असेल. 

4. जर आपण टक्स रिटर्न प्रिपेअरकडून आपला आयटीआर जमा करत असाल तर कर परतावा दाखल करण्यात सहाय्य करणाऱ्या व्यक्तीला आपले नाव, सही, ओळखपत्र क्रमांक अशी वैयक्तिक माहिती भरणे आवश्यक आहे. हि माहिती TRP Details या रकान्यात भरावयाची आहे.
    

5. जुन्या फॉर्ममधील Schedule – TDS Details of TDS/TCS भागात वैवाहिक जोडीदाराच्या नावे असलेल्या रकमेची माहिती द्यावी लागत असे. मात्र नवीन फॉर्ममध्ये हा रकाना वगळण्यात आलेला आहे.
    

6. नवीन फॉर्ममध्ये PART D – COMPUTATION OF TAX PAYABLE अंतर्गत उशिरा आयकर परतावा दाखल करणाऱ्यांना काही रक्कम दंड म्हणून  भरावी लागते. 243F च्या अनुवये भराव्या लागणाऱ्या या दंड रकमेची माहिती प्रविष्ट करण्यासाठी एक नवीन रकाना सामाविष्ट करण्यात आलेला आहे.

7. फॉर्म 26QC अन्वये घर भाड्यावर आकारला जाणाऱ्या TDSची माहिती देण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आलेली आहे. त्यात भाडेकरूचा पॅन कार्ड  क्रमांक  देखील देता येऊ शकतो. 

2. आयटीआर २ (ITR 2 )

कोणी भरावा?

• अनिवासी आणि आरएनओआर (RNOR) व्यक्तीला हा फॉर्म भरणे आवश्यक असेल. 

• त्याचबरोबर व्यावसायिक कर (Profits and Gains from Business or Profession) मधील उल्लेखित स्त्रोतापेक्षा इतर मार्गाने मिळणारे उत्पन्न मिळवणाऱ्या व्यक्ती आणि हिंदू अविभक्त कुटुंबाला (HUF) देखील हा फॉर्म भरणे बंधनकारक आहे. 

आयटीआर 2 मधील बदल-

1. Part B- TI मधील Profits and Gains from Business or Profession हा रकाना वगळण्यात आलेला आहे.

2. त्याचबरोबर Schedule – IF (Income from Firm) and Schedule – BP हे रकानेदेखील वगळण्यात आलेले आहेत.

3. भागीदारीतील उत्पनासंबंधी असलेल्या Schedule AL मधील ‘ Interest held in the assets of a firm or association of persons (AOP) as a partner or member therof’ हा रकानादेखील काढून टाकण्यात आलेला आहे.  

4. आयटीआर १ प्रमाणेच, आयटीआर २ फॉर्म मध्ये देखील फॉर्म 26QC अन्वये घर भाड्यावर आकारला जाणाऱ्या TDSची माहिती देण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आलेली आहे. त्याचबरोबर या फॉर्ममध्येदेखील भाडेकरूच्या पॅन कार्ड क्रमांकाची माहिती प्रविष्ट करता येईल. 

3. आयटीआर ३ (ITR 3 ) 

कोणी भरावा?

• व्यावसायिक कर (‘Profits and Gains from Business or Profession’) मधील उल्लेखित स्त्रोताद्वारे  उत्पन्न मिळवणाऱ्या व्यक्ती आणि हिंदू अविभक्त कुटुंबाला (HUF)  हा फॉर्म भरणे आवश्यक आहे. 

• त्याचबरोबर आयटीआर १ आणि आयटीआर २ मध्ये वर्गीकृत न होणाऱ्या करदात्यांसाठी हा फॉर्म लागू असेल. 

आयटीआर ३ मधील बदल- 

1. General Information या भागात,  भारतीय निवासी झाल्यानंतर देखील Section 115H  शी संबंधित विशिष्ट लाभ घेणाऱ्या व्यक्तींसाठी एक नवीन रकाना सामाविष्ट करण्यात आलेला आहे.

2. Schedule PL अंतर्गत जीएसटी (GST) ची माहिती द्यावी लागेल.

3. अवमूल्यन संबंधित सेक्शनमधील अवमूल्यन अधिकतम अवमूल्यन मर्यादा हि एकूण अवमुल्यनाच्या  ४० % करण्यात आलेली आहे. 

4. आयटीआर ४ ( ITR 4)-

    कोणी भरावा?

• ज्यांची एकूण उलाढाल २ करोडपेक्षा कमी आहे आणि जे आयकर कायद्याच्या ४४ए.डी. ४४ए.डी.ए. ४४ए.ई. ह्या कलमांतर्गत असलेल्या प्रिझम्प्टीव्ह इन्कम स्कीमचा लाभ घेत आहेत.

आयटीआर ४मधील बदल-

1. यात   GSTR क्रमांक प्रविष्ट करणे आता अनिवार्य आहे.

2. त्याचबरोबर Financial particulars या भागात भागीदार/सदस्य भांडवल (Patners/members capital), तारण कर्ज (Secured Loan), विना तारण कर्ज (Unsecured Loan), Advances, स्थावर मालमत्ता (Fixed Assets) असे नवीन उप रकाने समाविष्ट करण्यात आलेले आहेत.    

आयकर परतावा अर्ज दाखल करण्याची अंतिम तारीख

1. वैयक्तिक व्यक्तीसाठी- ३१ जुलै २०१८ तर 

2. व्यावसायिकांसाठी-  ३० सप्टेंबर २०१८ अशी आहे. 

आयटीआर १ आणि आयटीआर ४ वगळता इतर सर्व फॉर्म हे ऑनलाईन भरता येतील.  वेळेत हे फॉर्म न भरल्यास दहा हजार  रुपयापर्यंतचा दंड भरावा लागू शकतो. ऐनवेळी धावपळ करण्यापेक्षा आयकर परतावा अर्ज दाखल करण्याची मुदत संपण्याआधीच आपले अर्ज दाखल करा आणि होणारा गोंधळ टाळा. 

Share this article on :