शेअर बाजाराचा चढता आलेख
कोरोना विषाणूच्या भयंकर साथीमुळे किरकोळ गुंतवणूकदारांच्या मानसिकतेवर प्रचंड परिणाम झाला. २३ मार्च २०२० रोजी तर शेअर बाजाराचा आलेख घसरला आणि बीएसई सेन्सेक्स २५,९८१ अंकांपर्यंत गडगडला होता. अशा संतप्त, भयग्रस्त आणि अस्थिर भावनांमागेही काही कारणे होती. आर्थिक आणि शारीरिक कामकाज ठप्प झाल्याने उद्योग व व्यवसाय क्षेत्रही स्थिरावले होते.
- शेअरचे मूल्य हे भविष्यातील उत्पन्न वृद्धीचे संकेत असतात. कोरोनामुळे आर्थिक व्यवहार जवळपास ठप्प झाले आणि भविष्यातील उत्पन्नाच्या अपेक्षाही कमी झाल्या. त्यामुळे उत्पन्न आणि मूल्यांकनातील अंदाजावरही परिणाम झाला.
- तथापि, बाजाराने त्वरीत सुधारणा केली व तेव्हापासून परिस्थितीमध्ये जवळपास ७० टक्के सकारात्मक बदल दिसून आले.
- भारतीय शेअर बाजार हा जगातील सर्वोत्कृष्ट कामगिरी करणारा बाजार ठरला.
- सेन्सेक्स आणि निफ्टीने कोव्हिडच्या घसरणीनंतर जवळपास ७०% सुधारण केली. सध्या हे दोघेही कोव्हिड पूर्वस्थितीच्या पातळीवर आहेत.
शेअर बाजाराचा चढता आलेख :काही प्रमुख ट्रेंड्स
1. मध्यवर्ती बँकांमुळे जागतिक तरलता (Liquidity):
- मार्च आणि एप्रिल महिन्यात तीव्र मंदी आल्याने सरकार आणि मध्यवर्ती बँकांनी जागतिक पातळीवर चलन व वित्तीय प्रोत्साहन पॅकेजेस जाहीर केले.
- जागतिक आर्थिक मंदी शिखरावर असताना केलेल्या उपाययोजनांपेक्षा हे उपाय अधिक प्रभावी ठरले आहेत.
- अमेरिकेने जवळपास वित्तीय प्रोत्साहनासाठी उपाययोजना म्हणून २.७ ट्रिलियन डॉलरची घोषणा केली. तर यूएस फेडरल रिझर्व्हने ३ ट्रिलियन लिक्विडिटीची मदत बाँड खरेदी प्रोग्रामद्वारे केली.
- अमेरिकेत दुसऱ्या प्रोत्साहनपर पॅकेजचीही चर्चा आहे तर फेडरल रिझर्व्हने आणखी मदतीची तयारी दर्शवली आहे.
- भारतीय रिझर्व्ह बँकेनेदेखील २०२० मधील दुसऱ्या व तिसऱ्या तिमाहीत ११५ बेसिस पॉइंट्सनी व्याजदरात कपात केली.
- ओपन मार्केट ऑपरेशन, लाँग टर्म रेपो ऑक्शन्स तसेच टार्गेटेड लाँग टर्म रेपो ऑपरेशन्स यासारखे पारंपरिक उपायदेखील योजले.
2. परदेशी संस्थात्मक गुंतवणूकदारांचं (FII) दमदार पाठिंबा:
- भारतातील फॉरेन पोर्टफोलिओ इव्हेस्टमेंट (FPI) ने मार्च महिन्यात ६१,९७३ कोटी रुपयांचा बाह्य प्रवाह अनुभवला.
- मार्च महिन्यात सर्वाधिक विक्री झाल्यानंतर जागतिक तरलता आणि आर्थिक स्थितीत सुधारणा झाल्याने शेअर बाजारात वृद्धी झाली व ‘एफपीआय’ मध्येही महिनाभरात प्रगतीचा चढता आलेख दिसून आला.
- आर्थिक वर्षातील आतापर्यंतचा एकूण एफआयआयचा आकडा १,५०,००० कोटी रुपयांपेक्षा जास्त आहे.
3. अनलॉक झाल्याने मंदावलेल्या अर्थव्यवस्थेला चालना:
- कोरोना कालावधीतील अनिश्चितता आणि त्यासोबत झालेल्या आर्थिक नुकसानामुळे बाजारात तीव्र अस्थिरता होती. मात्र जागतिक पातळीवर आर्थिक कामकाज हळू हळू सुरु होत असल्याने कमी वेगाने का होईना पण विस्कळीत अर्थव्यवस्थेस हळूहळू सुरळीत होऊ लागली.
- मार्च महिन्यात तळ गाठलेल्या जागतिक अर्थव्यवस्थेने या काळात लक्षणीय प्रगती केली.
- अमेरिका, जर्मनी आणि ब्रिटनसारख्या प्रमुख अर्थव्यवस्थांसह सप्टेंबर महिन्यात रिटेल विक्री व ‘पीएमआय’ची (Purchasing Managers’ Index) रिटेल विक्री कोव्हिड-पूर्व कालावधीच्या विक्रीच्या आकडेवारीच्या आसपास पोचली, ही गोष्ट महत्वपूर्ण होती.
- याचप्रमाणे, पीएमआयची संख्या ही विकसित अर्थव्यवस्थांमध्ये सुधारणा होत असल्याचे संकेत दर्शवते.
- सप्टेंबर महिन्यात देशांतर्गत अर्थव्यवस्थेतही सुधारणा होत गेली आणि ऑटो विक्री तसेच पीएमआयच्याआकडेवारीमध्येही ‘हाय फ्रिक्वेन्सी’ दिसून आली.
- सप्टेंबरमधील उत्पादन पीएमआयमध्ये मोठी सुधारणा दिसून आली. सप्टेंबरमध्ये हा आकडा ५६.८ होता, तर ऑक्टोबर महिन्यात तो ५८.९ दिसून आला. २००८ च्या मध्यापासूनचा हा सर्वोच्च रिडींग इंडिकेटर ठरला.
- याचप्रमाणे, सेवा क्षेत्रातील पीएमआयदेखील सप्टेंबरमधील ४९.८ वरून मोठ्या फरकाने वाढला. ऑक्टोबर महिन्यात तो ५४.१ वर होता.
- मार्चनंतर पहिल्या रिडिंगमध्ये तो ५० च्या पुढे होता. यावरून सेवा क्षेत्रातही मजबूत सुधारणा दिसून येते.
4. देशांतर्गत संस्थागत गुंतवणूक (Domestic institutional investors):
- देशांतर्गत संस्थागत गुंतवणुकीनेही कोरोना काळातही उत्कृष्ट कल अनुभवला.
- देशांतर्गत संस्थागत गुंतवणूक (DII) ऑक्टोबर व नोव्हेंबर महिन्यात २०,५०० कोटी रुपये झाली.
5. गैर संस्थात्मक गुंतवणूकदारांच्या सहभागात वृद्धी (Non-institutional investors ):
- शेअर बाजार डाटा निर्देशांकाने गैर संस्थात्मक गुंतवणुकदारांच्या सहभागातही प्रचंड वृद्धी दर्शवली. ऑगस्ट २००९ नंतर ती सर्वाधिक दिसून आली. वित्तवर्ष २०२० मधील एनआयआयचा वाटा ५० टक्के दिसून आला. मागील तीन महिन्यातील ६८ टक्क्यांची ही मोठी झेप ठरली.
- एनआयआयने बाजारातील वाट्यात लक्षणीय प्रगती केली. देशांतर्गत संस्थागत गुंतवणूक व विदेशी संस्थागत गुंतवणूकदारांनाही मागे टाकले.
- किरकोळ गुंतवणूकदार आणि शेअर बाजारासाठी ही सर्वात चांगली बातमी आहे.
अमेरिकी अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीनंतर नोव्हेंबरमध्येही शेअर बाजारात वृद्धी झाली. कारण आता अमेरिकेच्या दुसऱ्या प्रोत्साहन विधेयकाकडे सर्वांचे लक्ष होते. हे विधेयक अमेरिकी सरकारच्या अजेंड्यावर होते. त्यातच, फायजर, मॉडर्ना आणि ॲस्ट्रा झेनेका या कंपन्यांनी कोव्हिडविरोधात त्यांनी बनवलेली लस प्रभावी ठरत असल्याची बातमी दिली. २०२० या वर्षाच्या अखेरीस आरोग्य संस्थांकडून लसींना तातडीची मान्यता मिळेल आणि २०२१ च्या पहिल्या तिमाहीत लसीचे वितरण सुरू होईल, अशी अपेक्षा आहे. मोठ्या प्रमाणावत तरलता, कोव्हिडच्या मंदीनंतर आर्थिक सुधारणा, तसेच लसीची सकारात्मक बातमी यामुळे शेअर बाजारात वृद्धीचा आलेख दिसून येत आहे.
श्री ज्योती रॉय
डीव्हीपी – इक्विटी स्ट्रॅटेजिस्ट
एंजल ब्रोकिंग लिमिटेड
For suggestions queries – Contact us: [email protected]
Subscribe our YOUTUBE Channel : CLICK HERE
Download Arthasakshar App – CLICK HERE
Read – Disclaimer policies
Web search:
