अजून थोड्याच दिवसात हे आर्थिक वर्ष संपेल. पगारदार व्यक्तींना आपल्या आर्थिक स्थितिचा अंदाज घेवून वैधमार्गाने करसवलतींचा लाभ घेवून करबचत करणे शक्य असून आपण त्याना मिळणाऱ्या विविध करसवलतींचा आढावा घेवू या.
- आपणास कर किती लागू शकतो याचा अंदाज घ्या. २०१८/१९ या आर्थिक वर्षासाठी सर्व मार्गाने मिळणारे ऐकूण करपात्र उत्पन्न रु. २ लाख ५० हजारचे आत असेल तर तर आपणास कोणताही आयकर द्यावा लागत नाही.
- जर आपले वय ६० हून अधिक असेल तर करमुक्त उत्पन्नाची मर्यादा रु ३ लाख व आपण अतीवरीष्ठ नागरीक असाल म्हणजेच आपले वय ८० पेक्षा जास्त असेल तर ही मर्यादा रु. ५ लाख एवढी आहे.
- लक्षात घ्या उत्पन्नावर कर आहे खर्चावर नाही (त्यासाठी GST आहे) आपले सर्व मार्गाने होणारे ऐकून उत्पन्न यासाठी विचारात घेणे जरुरीचे आहे. यातून बचत आणि गुंतवणूक केलेली एकूण विहीत मर्यादेतील रकमेची सूट घेवून निव्वळ करपात्र उत्पन्न काढता येते.
- यातील रु. २.५ लाख ते रु. ५ लाखापर्यतच्या करपात्र उत्पन्नावर ५% त्यावरील १० लाख रुपयापर्यंतच्या करपात्र उत्पन्नावर रु. १२५००+२०% आणि त्यावरील करपात्र उत्पन्नावर रु. ११२५००+३०% या दराने आयकर आकारला जातो. या एकूण करावर सरचार्ज म्हणून ४% दराने शिक्षण व उच्च शिक्षण कर द्यावा लागतो.
- ज्यांचे वार्षिक उत्पन्न ५० लाखांपेक्षा जास्त परंतू रु. १ कोटीच्या आत आहे त्या॑ना करावर १०% आणि रु. १ कोटीहून अधिक उत्पन्न असलेल्या व्यक्तींना १५% अतिरिक्त सरचार्ज द्यावा लागतो. हा एकूण करदायित्वांवरील कर आहे. (Tax on tax) तर ६० वर्षांखालील ज्यांचे एकूण करपात्र उत्पन्न रु. ३ लाखाच्या आत आहे आणि ज्यांचे वय ६० चे वर असून करपात्र उत्पन्न रु. ३.५ लाख आहे त्याना आयकर अधिनियम ८७/ए नुसार जास्तीत जास्त रु. २५००/- ची कर सूट एकूण देय करात मिळू शकते. म्हणजेच एकूण करातून जास्तीत जास्त २५००/-रुपये कमी द्यावे लागतात. याशिवाय पगारदार लोकांना सेक्शन ४/ए नुसार रु ४०,०००/- ची प्रमाणित वजावट (Standard deduction) मिळेल. तसेच त्यांचा कापलेला अधिकतम व्यवसायकर एकूण उत्पन्नातून वजा होईल.
आयकरासाठी ज्याप्रमाणे सर्व मार्गाने मिळणाऱ्या उत्पन्नाचा विचार केला जातो त्याचप्रमाणे विविध बचत, गुंतवणूक आणि खर्च यांना विहित मर्यादेत सूट दिली जाते. यातील प्रमुख तरतुदी खालीलप्रमाणे —
विविध बचत गुंतवणूक योजना व खर्चाना मिळणाऱ्या सवलती:
- या मध्ये विहित मर्यादेत जमा केलेली रक्कम एकत्रित उत्पन्नातून कमी होत असल्याने एकूण करदायित्व कमी होते.आयकर अधिनियम ८०/सी ,८०/सीसीसी ,८०/सीसीडी एकत्रित मिळून जास्तीत जास्त दीड लाख रुपयांपर्यंत सूट मिळू शकते. ८०/C ची सवलत मिळणाऱ्या अनेक योजना व खर्च आहेत.
- कंसात योजनेवरील १ जानेवारी २०१९ ला मिळू शकणारे व्याजदर दिले आहेत यामध्ये पीएफ वर्गणी (८.५५%,वीपीएफ ८.५५% ,पीपीएफ (८%) मधील जमा केलेली रक्कम ,एनएससी (७.७%) , एन एस सी व्याज, ५ वर्ष मुदतीच्या करबचत मुदत ठेवी ( जास्तीत जास्त ७ ते 8%),वरीष्ठ नागरिक बचत योजना (८.७%) ,सुकन्या समृद्धी योजना (८.५%),विमा हप्ते, गृहकर्ज मूद्दल, रजिस्टरेशन खर्च, दोन मुलांचा शैक्षणिक खर्च, करबचतीच्या समभाग संलग्न योजना यांमधे जमा /खर्च केलेली रक्कम यांचा समावेश होतो.
- ८०/सीसीसी मध्ये विमा कंपन्या व म्युच्युअल फंडाच्या पेन्शन योजनांचा समावेश होतो.
- ८०/सीसीडी मधे केंद्रीय कर्मचाऱ्याच्या नवीन पेन्शन योजनेच्या वर्गणीचा समवेत होतो. यापैकी एक अथवा अनेक ठिकाणी जमा केलेली रक्कम जास्त होत असली तरी एकूण सूट दीड लाख एवढीच मिळते. २०१५ पासून ८०/सीसीडी (१बी) नुसार एनपीएस मध्ये जमा केलेल्या ५०,०००/-रुपयांवर अतिरिक्त सूट मिळते अशाप्रकारे एकूण जास्तीत जास्त दोन लाख रुपये एवढी वजावट मिळू शकते.
- ८०/डी नुसार स्वतःचा , जोडीदाराचा आणि दोन मुलांच्या आरोग्य विम्याच्या हप्त्यापोटी भरलेल्या रकमेवर रु. २५,०००/- जमाकर्ता जेष्ठ नागरिक असेल तर रु. ५००००/- पर्यत सूट मिळते त्याचप्रमाणे जमाकर्त्यावर अवलंबीत पालकांच्यासाठी भरलेल्या हप्त्यावर त्यांच्या वयानुसार अतिरिक्त २५ ते ५० हजार रुपयांची सूट मिळते तेव्हा या कलमानुसार किमान रु. २५ ते कमाल १ लाख रुपयांची सूट मिळू शकते
- ८०/डीडी नुसार अवलंबीत अपंग जोडीदार, मूल , पालक ,भाऊ, बहीण यांचे वैद्यकीय उपचार , कल्याणकारी विमा योजनेचा भरलेला हप्ता यावर केलेला खर्च हा अपंगत्वाचे प्रमाणानुसार रु ७५ हजार ते रु. १ लाख २५ पर्यंत आहे गृहित धरून सूट घेता येते यासाठी खर्चाच्या पुराव्याची कोणतीही गरज नाही
- ८०/डीडीबी या कलमानुसार स्वतः साठी, जोडीदारासाठी, मूल, अवलंबीत भाऊ बहीण आई वडील यांच्यावर काही विशिष्ठ आजारावर केलेल्या खर्चाबद्द्ल वयानुसार रु ४०हजार ते १ लाख रुपयांची सूट घेता येते.
- ८०/डीयु या कलमानुसार अपंग करदात्यास त्याच्या अपंगत्वाचे प्रमाणानुसार त्याच्या उत्पन्नातून रु ७५ हजार ते १ लाख २५ हजारांची सूट मिळू शकते. त्याचप्रमाणे अनेक राज्यात अपंग करदात्यांना आणि त्यांच्या पालकांना व्यवसायकर (Professional Tax) माफ करण्यात आला आहे.
आरोग्य सामाजिक सुरक्षा आणि पुनर्वसन योजनावर मिळणाऱ्या सवलती:
- यामध्ये आयकर कलम ८०/डी, ८०/डीडी, ८०/डीडीई, ८०/डीयु यांचा सामावेश होतो. विविध कर्जावरील व्याजावर मिळणारी सूट : यामध्ये आयकर कलम ८०/ई, 24, ८०/ईई यांचा समावेश होतो.
- ८०/इ नुसार स्वतःसाठी, जोडीदारासाठी अथवा मुलांच्या उच्च शिक्षणासाठी घेतलेल्या कर्जावरील व्याज कर्ज घेतल्यापासून ८ वर्षापर्यत कोणत्याही मर्यादेशिवाय सूट मिळण्यासाठी पात्र आहे.
- कलम २४ नुसार गृहकर्जावरील व्याजाला जास्तीत जास्त २ लाख रुपयांची व घरदुरुस्ती कर्जावर ३० हजार रुपयांची सूट मिळते.
- ८०/ईई नुसार पहिल्यांदा घरासाठी कर्ज घेणाऱ्या आणि एकमेव घर असणार्या व्यक्तीस ५० हजार रुपयांची अतिरिक्त सूट मिळते.
विविध दान आणि मदतनिधीस मिळणारी सूट:
- यामध्ये कलम ८०/जी व ८०/जीजीसी यांचा समावेश होतो.
- ८०/जी नुसार मान्यताप्राप्त संस्था , न्यास यांना दिलेली एकूण उत्पन्नाच्या १०% मर्यादेत ५०% ते १००%सूट मिळते.
- ८०/जीजीसी नुसार मान्यताप्राप्त राजकीय पक्षास दिलेल्या देणगीतून एकूण उत्पन्नाच्या मर्यादेत ५०% पर्यंत सूट मिळते.
इतर काही कलमानुसार मिळणाऱ्या सवलती:
- यामध्ये ८०/जी, ८०/टीटीए यांचा समावेश होतो.
- ८०/जीजी मध्ये काही अटींची पूर्तता केल्यास दरमहा ५ हजार रुपये एवढी घरभाड्याची वजावट मिळु शकते.
- ८०/टीटीए या कलमानुसार बचत खात्यातील रकमेवर मिळालेले १० हजार रुपयावरील व्याज ६० वर्षांच्या आतील करदात्यांना करमुक्त आहे तर ८०/T८०/टीटीबी नुसार वरिष्ठ व अती वरीष्ठ नागरिकांस रु. ५० हजार वरील व्याज करमुक्त आहे.
या ठळक तरतुदींशिवाय शेअर खरेदीविक्रीतून काही अटींसह अल्प मुदतीच्या भांडवली नफ्यावर मुळातून एस टी टी कापला असेल सवलतीचे दराने १५%कर तर रु. १ लाखहून अधिक दीर्घ मुदतीचे भांडवली नफ्यावर काही अटींवर १०% कर द्यावा लागेल.
भांडवल बाजारातील कंपन्यांनी आणि ६५% हून अधिक समभाग असणाऱ्या म्युच्युअल फंडाच्या योजनांनी दिलेला लाभांश त्यावरील देय आधीच कर मुळातून कापून घेतल्याने धारकास करमुक्त आहे.
वेगवेगळ्या पायाभूत सुविधा पूरवणारे करमुक्त कर्जरोख्यावरील (Tax free infrastructure bonds) व्याज करमुक्त आहे. या तरतुदीशिवाय इतर अनेक तरतुदीमुळे आपली करदेयता लक्षणीयरित्या कमी होऊ शकते. वर फक्त सर्वसमावेशक तरतुदींचा विचार केला आहे. यातील प्रत्येक तरतुदीवर स्वतंत्रपणे तपशीलवार लेख लिहिता येऊ शकेल.
या सर्व तरतुदी त्यातील अटींसह www.incometaxindia.gov.in या आयकर विभागाच्या अधिकृत संकेतस्थळावर उपलब्ध आहेत.त्या पहाव्यात अथवा सनदी लेखपालासारख्या (CA) तज्ञ व्यक्तीचा सल्ला घ्यावा.
©उदय पिंगळे
(चित्रसौजन्य: https://bit.ly/2SXFOPr)
करबचतीचे सोपे मार्ग, योग्य आरोग्य विम्याची निवड, आरोग्य आणि स्वास्थ्याच्या माध्यमांतून कर वजावटी देणारी कलमं,
३१ मार्चच्या आधी कर वाचवायचे ७ पर्याय
आपले मत किंवा माहितीचे इतर मुद्दे आम्हाला [email protected] वर जरूर कळवा. अर्थसाक्षरचे नवनवीन लेख एका क्लिकवर मिळण्यासाठी 8208807919 हा नंबर ‘अर्थसाक्षर‘ या नावाने सेव्ह करून ह्या नंबरवर ‘अपडेट’ (Update) असा व्हॉट्सॅप मेसेज करा.Disclaimer: आमच्या डिस्केलमर पॉलिसीजबद्दल जाणून घेण्यासाठी https://arthasakshar.com/disclaimer/ या लिंकवर क्लिक करा. आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा: https://arthasakshar.com/ | आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | Copyright © https://arthasakshar.com | All rights reserved.
