क्रेडिट कार्ड
क्रेडिट कार्ड म्हणजे काय? हा अत्यंत मूलभूत प्रश्न आहे. ही संकल्पना आता काही नवीन राहिलेली नाही. पण क्रेडिट कार्डचे कामकाज कसे चालते, त्याचे फायदे-तोटे काय आहेत, याबद्दल मात्र फार कमी लोकांना माहिती आहे. आजच्या लेखात ही माहिती सोप्या शब्दांत समजून घेऊया.
“ मेरा नाम बता दे, तेरा काम हो जायेगा!”
“ माझं नाव सांग उधार देईल तो तुला, मग मला आरामात पैसे परत कर!”
“ तुझे जितना खरीदना है खरीदले आज! मेरे खाते पे लिख डाल!”
असे संवाद, कधी पूढे त्यातून पैशांवरून होणारे वाद हे आपण ऐकून असतो.
यात जो दुसऱ्याला म्हणतो “मेरे खाते पे लिख डाल बिल”! तो स्वतःच्या भरवशावर त्यावेळी त्या दुसऱ्या व्यक्तीला मदत करत असतो किंवा त्या श्रीमंत किंवा विश्वसनीय, पत असलेल्या व्यक्तीच्या नावावर, विश्वासावर दुकानदार त्या गरजू व्यक्तीला पैसे किंवा माल देऊ करतो. नंतर तो गरजू व्यक्ती त्या श्रीमंत किंवा विश्वसनीय व्यक्तीला ज्याने त्याला मदत केली त्याला पैसे परत करतो.
हे नक्की वाचा: क्रेडिट कार्ड योग्य पध्दतीने कसे वापरावे?
क्रेडीट कार्डचं काम असंच चालतं. आज भारतात कोटींच्या वर लोक क्रेडिट कार्डचा वापर करतात. हे कार्ड म्हणजे बँकेचं क्रेडीट. बँकेने दुकानदाराला दिलेला भरवसा.
- एक व्यक्ती जेव्हा क्रेडिट कार्डच्या भरवशावर खरेदी करते तेव्हा ती ज्या बँकेच्या क्रेडिट कार्डने पैसे देते, ते पैसे बँक स्वतः त्या दुकानदाराला देत असते. त्यानंतर बँक त्या रकमेवर व्याज लावून ते पैसे त्या ग्राहकाकडून घेत असते. बँक आपले पैसे सोडत नसते कारण ग्राहक काय बँकेचा जावई नसतो. जावई निरव मोदी, विजूअण्णा मल्ल्या हेच असू शकतात.
- क्रेडीट कार्डचा वापर रोख रकमेचा व्यवहार करण्यासाठी करत नाहीत. ते ऑनलाईन व्यवहारांसाठी असतं. अगदीच निकड असल्यास क्रेडिट कार्डने कॅश काढता येते. पण त्या क्षणापासून त्या रकमेवर दंड सुरू होतो.
- क्रेडीट कार्डचे फायदे आहेतच म्हणून लोक क्रेडीट कार्डचा वापर करतात. फक्त क्रेडिट कार्डचा वापर नीट आखणी करून करावा लागतो. वैद्यकीय किंवा इतर कोणती आर्थिक अडचण अचानकपणे आल्यास, नेमकं तेव्हाच पैसे व्यक्तीच्या खात्यात नसताना त्याला क्रेडिट कार्डचा उपयोग करता येतो. “क्रेडिट कार्ड तारी त्याला कोण मारी!”
- जवळ पैसे नसताना क्रेडीट कार्डने बील चुकवता येतात, महत्वाची खरेदी करता येते. मासिक हप्ते सुरू करता आणि भरता येतात.
- प्रत्येक बँकेच्या क्रेडिट कार्डवर काहिनाकाही ऑफर्स येत असतात. कधी सहलीला जाताना हॉटेल बुक करायचे असल्यास इतर व्यक्तींना आणि कार्ड धारकाला मिळत असलेल्या ऑफरमध्ये फरक असतो. बहुतेकवेळा खाजगी बँकेच्या क्रेडीट कार्डवर हॉटेल्सच्या बुकिंगला, विमानाच्या सेवेला बरीच आर्थिक सूट मिळते. यामुळे क्रेडीट कार्डचा वापर वाढला आहे.
- क्रेडीट कार्डच्या वापरामुळे व्यापार वाढतो. पर्यायाने अर्थव्यवस्थेला चालना मिळते. २००८-०९ मध्ये आलेल्या भिषण मंदी नंतर क्रेडीट कार्डचा वापर लोकांनी वाढवावा यावर भर देण्यात आला. २००८ ची जागतिक मंदी आणि क्रेडिट कार्डस याची वेगळी बाजूही आहे. त्यावर पुढील भागात.
- क्रेडिट आणि डेबिट कार्ड यांच्यातील प्रमुख फरक हा की डेबिट कार्ड हे बँकेतील खात्याशी जोडलेलं असतं. जितके व्यक्तीच्या खात्यात पैसे तितके तो डेबिट कार्डने काढून खर्च करू शकतो. याउलट क्रेडिट कार्ड मात्र बँकेच्या खात्याशी जुळलेलं नसतं. बँकेत पैसे असो वा नसो क्रेडिट कार्डने पेमेंट करता येऊ शकते.
- प्रत्येक बँकेच्या पॉलिसीनुसार मासिक खर्च मर्यादा ठरलेली असते. म्हणजे काही बँकेच्या क्रेडिट कार्डने महिन्याला तीस ते साठ हजार रुपयांची खरेदी करता येते.
- बँकेच्या क्रेडीट कार्डने जो खर्च केला ती रक्कम बँकेला परत करण्याचीही बँकेनुसार वेगवेगळ्या पोलिसीज असतात. साधारणपणे पन्नास दिवसाच्या आत रकम भरावी लागते.
- क्रेडिट कार्ड हे ऑनलाइन अर्ज करून मागवता येतं, पण आजकाल बहुतेक प्रायव्हेट बँका ते स्वतःहून ऑफर करते. कारण यातून त्यांनाही फायदा होत असतो. शिवाय ग्राहकांची वेळ निभावून जात असते.
महत्वाचा लेख: मागणी न करताच क्रेडिट कार्ड आले तर काय कराल?
ऊस गोड लागला म्हणून मुळासकट खाऊ नये तसेच क्रेडिट कार्डचा वापर ते चैनीचं वाटतंय म्हणून वाटेल तसा त्याचा उपयोग करू नये. नाहीतर व्यक्ती वेगळ्या विळख्यात अडकते.
For suggestions queries – Contact us: [email protected]
Subscribe our YOUTUBE Channel : CLICK HERE
Download Arthasakshar App – CLICK HERE
Read – Disclaimer policies
