Hofstadter Law
सोप्या किंवा अवघड गोष्टी कशा हाताळायच्या याविषयीचं योग्य मार्गदर्शन डौग्लस् हॉफ्सटॅडर यांनी त्यांच्या सिद्धांतातून (Hofstadter Law) केले आहे. हॉफ्सटॅडर यांच्या सिद्धांतानुसार, “ठरवलेले किंवा हाती घेतलेलं काम पूर्ण होण्यापूर्वीच ते काम आपण अमुक वेळेत पूर्ण करू शकतो, असं जरी ठरवलं तरी तो वेळ आपल्या अंदाजापेक्षा दुप्पट गृहीत धरावा, कारण त्या वेळेत ते काम पूर्ण नाही होऊ शकले, तर त्या कामाप्रती येणाऱ्या येणाऱ्या निरुत्साह किंवा नाराजीमुळे कामात पुन्हा व्यत्यय येऊ शकतो. कामाप्रती प्रामाणिक असणं जितकं महत्त्वाचे असतं तितकंच व्यत्यय आणणाऱ्या गोष्टींपासून स्वत:ला लांब ठेवणं गरजेचं असतं.” हाच सिद्धांत तुम्ही आर्थिक नियोजन करतानाही वापरू शकता.
हे नक्की वाचा: कशी तयार कराल प्राधान्य यादी (To do list)?
हॉफ्सटॅडरचा सिद्धांत
- दैनंदिन आयुष्यात मिळणारी सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे दिवसभराचा वेळ. वेळ मोफत मिळतो पण गेलेला वेळ पुन्हा मिळत नाही.
- सकाळी उठल्यापासून झोपेपर्यंतचा वेळ आपण योग्य प्रकारे कसा कारणी लावतो यावरून तो दिवस कसा पार पडला, हे ठरवलं जावू शकतं.
- रोजच्या वेळेचं नीट व्यवस्थापन आणि नियोजन करणं ही कठीण गोष्ट नक्कीच नाही, पण आपण स्वत:ला आणि स्वत:च्या क्षमतेला ओळखून किती आणि कसं काम करू शकतं याच योग्य आणि अचूक नियोजन आपल्याला ध्येयप्राप्तीच्या दिशेने घेऊन जावू शकतं.
- दिवसभरात कोणत्या वेळी आपण स्वत: कामासाठी छान वेळ देऊ शकतो त्याचवेळी शक्य असणारी कामं हातावेगळी केली की कामाचा भार साचून राहत नाही. कोणती काम आपण सहज करू शकतो, त्यासाठी काय गरजेचं आहे याची योग्य आखणी केव्हाही फायद्याची ठरते.
- हे झालं आठवडाभरात काय करायचं याचं नियोजन, सुट्टीच्या दिवशी मात्र आपण निवांत होण्याच्या विचारात असतो, समोर असणारी कामे पुढे ढकलून विश्रांती घ्यावी किंवा बाहेर पडावे असा विचार येणं अगदी स्वाभाविकच आहे, पण आपल्याकडे सुट्टीचा भरपूर वेळ आहे असं समजून कामाची चालढकल करत राहतो आणि तिथेच गोंधळ होतो.
संबंधित लेख:तुम्ही नेहेमी कामाची डेडलाईन चुकवता? मग हे वाचा
हॉफ्सटॅडरचा सिद्धांत आणि आर्थिक नियोजन
- मर्फीच्या सिद्धांताप्रमाणे, जर एखादी गोष्ट चुकीची घडणार असेल, तर ती घडतेच. थोडक्यात परिस्थितीच तशी होते. पण हॉफ्सटॅडरच्या म्हणण्यानुसार, “आपण योग्य नियोजन केलं, तर आपण निश्चितच योग्य वेळेत आपले ध्येय गाठून यशाचा आनंद घेऊ शकतो. “
- अमेरिकन संज्ञानात्मक शास्त्रज्ञ हॉफ्सटॅडर यांनी उपरोधिक पद्धतीने सांगितलेल्या सिद्धांताप्रमाणे आर्थिक नियोजन केल्यास ध्येयप्राप्तीचा प्रवास सोपा बनू शकतो. नियोजन करण्यास थोडा विलंब लागला तरी चालेल, पण त्यासंदर्भातील प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्ष अडचणी लक्षात घेणं आवश्यक आहे.
- एकाच वेळी अनेक आर्थिक उद्दिष्ट्ये निश्चित करणं आणि सगळीच आर्थिक उद्दिष्ट्ये पूर्ण व्हावीत अशी इच्छा ठेवणं यामुळे कदाचित एकही उद्दिष्ट पूर्ण होऊ शकत नाही.
- हॉफ्सटॅडर सिद्धांताचा वापर केल्यास ध्येयनिश्चिती लागणार वेळ याचे सुयोग्य करता येते. त्यामुळे ध्येयनिश्चितीचा मार्ग, त्यामधील अडथळे याचा आधीपासूनच विचार करून त्यानुसार उपाययोजनांची तयारी करता येणं शक्य होईल.
महत्वाचा लेख: कसे कराल कामाच्या वेळेचे नियोजन? वाचा हे ६ नियम
हॉफ्सटॅडरचा सिद्धांत आणि व्यावसायिक जीवन
- व्यवसायिक जीवनातही हा सिद्धांत उपयोगी पडणारा आहे. या सिद्धांतामध्ये नमूद केल्याप्रमाणे, कोणतेही हाती घेतलेले काम पूर्ण होण्यासाठी त्या कामाप्रती विशेष प्रेरणा मिळणं गरजेचं असतं. एखाद्या गोष्टीविषयी मिळणारी प्रेरणाच ते काम पूर्णत्वास नेऊ शकतं. यांचं सर्वोत्तम उदाहरण म्हणजे भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात टिळक, सावरकर यासारख्या स्वातंत्र्य चळवळीतील नेत्यांनी लिहिलेले लेख तरूण पिढीला प्रेरणादायी ठरले.
- एखाद्या संस्थेत असणारा व्यवस्थापक त्याच्या कर्मचाऱ्यांना जितकं जास्त प्रेरित करेल तितकं ते काम यशस्वीपणे करू शकतील. कित्येक दशकांपासून हे सिद्ध झालेलं आहे की प्रत्येक यशस्वी मोहिमेमागे विशिष्ट प्रेरणा जागृत असावी लागते.
- एखाद्या संस्थेतील कर्मचाऱ्यांच्या मनात व्यवस्थापक किंवा मॅनेजर त्यांच्या हिताचा विचार करतोय असा विश्वास असेल तर ते अधिक उत्साहाने काम करतात.
- कर्मचाऱ्यांच्या कामाचं कौतुक होत असेल, तरच ते त्या संस्थेच्या प्रगतीचा विचार करतील. केलेल्या कामाची योग्य पावती मिळणं गरजेचं असतं.
- सर्व कर्मचारी आनंदी आणि उत्साही असतील तर त्यांची आपल्या कामाप्रती असलेली निष्ठा वाढतच जाते आणि परिणामतः अशी कंपनी यशोशिखर गाठते. थोडक्यात कामाविषयी आदर, प्रेरणा आणि समाधान या गोष्टी केवळ कर्मचाऱ्यासाठीच नाही तर कंपनीच्या यशासाठीही महत्त्वाच्या असतात.
कॉम्प्युटर प्रोग्रॅमरच्या मते त्यांनी हाती घेतलेले मोठ-मोठे प्रकल्प पूर्ण होण्यासाठी हॉफ्सटॅडरचा सिद्धांत उपयोगी पडतो. हॉफ्सटॅडरच्या सिद्धांताप्रमाणे काम पूर्ण होण्यास अपेक्षापेक्षा जास्त वेळ लागतो, तेव्हा आपलं वेळेच नियोजन त्याचप्रमाणे असायला हवं. याचे सर्वात मोठे उदाहरण म्हणजे, सिडनीचं ओपेरा हाऊस १९५७ साली पूर्ण होईल असा अंदाज होता, पण ते प्रत्यक्षात पूर्ण होण्यासाठी १९६३ सालापर्यंत वाट पहावी लागली. अशी अनेक उदाहरणे आपल्या आजूबाजूला सापडतील. तेव्हा आपल्या कामासाठी आणि आर्थिक नियोजनासाठी सुयोग्य नियोजन करताना हॉफ्सटॅडर सिद्धांत नक्की विचारात घ्या
For suggestions queries – Contact us: [email protected]
Subscribe our YOUTUBE Channel : CLICK HERE
Read – Disclaimer policies
Web search: Hofstadter Law in Marathi, Hofstadter Law Marathi Mahiti, Hofstadter Law Marathi, Hofstadter Law and Financial planning
